استیون پاول جابز (Steve Jobs) متولد 24 فوریه 1951 مدیر ارشد عملیاتی شرکت رایانه ای اپل و یکی از چهره های پیشرو در صنعت رایانه است.
او (به همراه استیو وزنیاک Steve Wozniak) یا بنیان گذاشتن شرکت اپل در سال 1976 و ارایه رایانه اپل II و برای مورد پسند عام قرار گرفتن مفهوم رایانه خانگی کمک بسیار کرده است.
بعدها، او یکی از اولین افرادی بود که به ارزش تجاری بالقوه رابط گرافیکی کاربر و موشواره ای که در مرکز تحقیقات شرکت زیراکس در پالوآلتو ساخته شده بود، آگاه گشت و بر افزوده شدن این فناوری های نوین به رایانه اپل مکینتاش نظارت کرد. امروزه، به عنوان مدیر ارشد عملیاتی شرکت اپل، جابز به نجات دهنده اصلی این شرکت معروف شده است. خصوصاً پس از به نتیجه رسیدن ایده ای که وی اصرار و علاقه ای شخصی به آن داشته است؛ آی پاد. همچنین او نایب رییس و مدیرعالم استودیوی پویانمایی پیکسار نیز هست. این شرکت یکی از شرکت های پیشرو در زمینه تولید محصولات سینمایی ای است که از پویانمایی رایانه ای استفاده می کنید.
در 24 ژانویه 2006، شرکت والت دیزنی اعلام کرد که در مورد خرید شرکت پیکسار به قیمت 7,4 میلیارد دلار (به شکل سهام در دیزنی) به توافق رسیده است. انتظار می رود که انجام مراحل این معامله تا تابستان سال 2006 به اتمام رسد. این تراکنش بین شرکتی، استیو جابز را که عمده ترین سهامدار پیکسار (با 51 ردصد کل سهام) است، به بزرگترین سهامدار حقیقی شرکت دیزنی (با حدود 6 درصد کل سهام این شرکت) تبدیل می نماید. او همچنین در هییت مدیره این شرکت نیز حضور خواهد یافت.
● سال های ابتدایی زندگی
او فرزند ”جوآنی سیمپسون“ و پدری سوری به نام ”عبدالفتاح (”جان“) جندلی“، استاد دانشگاه در زمینه علوم سیاسی، است. او در شهر گرین بِی در ایالت ویسکانسین ایالات متحده به دنیا آمد. به دلیل اینکه پدر و مادر او زوجی ازدواج نکرده بودند و در آن زمان داشتن فرزند برای چنین زوجی از نظر جامعه قابل قبول نبود، استیون پاول برای پذیرفتن به فرزندخواندگی از سوی زوجی دیگر معرفی شد. خیلی زود پس از تولد، زوج دیرگی به نام ”پاول و کلارا جابز“ از اهالی شهر مانین ویو در سانتاکلارای کالیفرنیا، او را به فرزندی پذیرفتند.
این زوج وی را ”استیون پاول“ نام گذاشتند. پدر و مادر اصلی او بعدها ازدواج کردند و خواهر تنی جابز را به دنیا آوردند. وی مونا سیمپسون نام دارد و رمان نویس است. ازدواج پدر و مادر تنی جابز چند سال بعد با طلاق پایان گرفت. تا به امروز جابز از اینکه پاول و کلارا جابز را والدین ناتنی اش بخوانند، بیزار است و ترجیح می دهد که ایشان تنها به عنوان ”والدین“ او خوانده شوند.
در سال 1972، جابز از دبیرستان ”هوستید“ در هشر کاپِرتینو در کالیفرنیا فارغ التحصیل شد و در کالج رید در شهر پورتلند ایالت اورِگن ثبت نام کرد اما بعد از یک نیمسال تحصیلی انصراف داد. سال ها بعد زمانی که در یک مراسم فارغ التحصیلی در سال 2005 در دانشگاه استفورد سخنرانی می کرد گفت که حتی پس از انصرافش از ادامه تحصیل در کالج رید باز هم سر کلاس ها - از جمله کلاسی درباره خوشنویسی حاضر می شده است. او در مورد این کلاس گفت: ”اگر گذر من به این یک کلاس در کالج نمی افتاد، مک [رایانه مکینتاش] هیچوقت قلم های رایانه ای متفاوت و دارای فاصله های مناسب نسبی نمی بود“.
در زمستان 1974، او به کالیفرنیا بازگشت و به همراه استیو وزنیاک، حضور در جلسات ”انجمن رایانه هوم بِرو“ را آغاز کرد. جابز شغلی به عنوان یک تکنسین در شرکت آتاری، سازنده رایانه و دستگاه بازی رایانه ای که آن روزها محبوب بود، یافت. در طی این دوران، این مسیله برای بعضی افراد علاقمند آشکار شده بود که با ایجاد تغییر اندکی در صدای نوعی سوت سونک که به عنوان اسباب بازی در جعبه های کورن فلکس موجود بود، شخص می توانست فرکانسی 2600 هرتزی را ایجاد کند.
این فرکانس صوتی خاص نویع پیام صوتی استفاده شده جهت مسایل نظارت بر شبکه تلفن شرکت ای تی و تی (AT&T) بود که با تقلید آن به وسیله دمیدن سوت در گوشی تلفن، امکان انجام دادن مکالمات راه دور به شکل رایگان ممکن می شد. در سال 1974 جابز و وزنیاک برای مدت کوتاهی وارد کس بو کار تولید و فروش ”جعبه آبی“ مبتنی بر این ایده شدند. با استفاده از این جعبه مکالمات راه دور رایگان ممکن می شد. پس از سفر معنوی استیو به هند، وی با سری تراشیده و با جامه سنتی هندی بر تن، به آمریکا بازگشت. او سر کار پیشین اش در آتاری بازگشت اما برای پیشگیری از ایجاد مزاحمت از سوی او برای دیگر کارمندان، تنها پس از ساعت کاری که طراحان دیگر رفته بودند می توانست سر کارش بیاید. وظیفه او ساختن یک صفحه مدار الکترونیکی برای یک بازی شرکت آتاری - به نام Breakout- بود. بر طبق گفته نولان بوشنل - بنیانگذار آتاری - جایزه ای 100 دلاری به ازاء هر تراشه ای که در فرآیند طراحی از دستگاه اصلی حذف می شد داده می شد.
استیو که علاقه و دانش اندکی در طراحی صفحه مدارهای الکترونیکی داشت، با استووزنیاک قول و قراری گذاشت که اگر ”واز“ (Woz - مخفف Wozniak) بتواند صفحه مداری با حداقل تعداد تراشه ها طراحی کند، جایزه ای که از آتاری دریافت می کنند را بین خودشان تقسیم نماید. این پروژه انجام شد و با وجود حیرت فراوان مسیولین آتاری، وزنیاک توانست که تعداد تراشه های استفاده شده در دستگاه نهایی را 50 عدد کاهش دهد.
متاسفانه، وزنیاک طراحی را به حدی فشرده انجام داده بود که تولید دستگاه نهایی بر روی خط مونتاژهای آن دوران ممکن نبود با وجود این، جابز به وزنیاک گفت که آتاری تنها 500 دلار جایزه پرداخت شده بود) و پیشنهاد کرد که وزنیاک نیمی زا آن را برای کاری که انجام داده بود بردارد. سال ها بعد، زمانی که استیو وزنیاک مبلغ واقعی جایزه را فهمید، نتوانست بر احساسات خود غلبه کند و گریست. او گفت که می خواسته است که لطفی در حق یک دوست خوب بکند و اگر جابز از او خواسته بود که آن کار را مجانی هم انجام دهد، فقط به دلیل جالب بودن همکاری با آتاری و به خاطر خود بازی Breakout، حتماً انجامش می داد. اما در حالتی که پیش آمده بود، احساس می کرد که به او خیانت شده است. استیو جابز بقیه آن مبلغ را رای آغاز شرکت اپل سرمایه گذاری کرد و آن دو در این شرکت سهیم شدند، اما دوستی آنان هیچ گاه به شکل گذشته بازنگشت. البته خود وزنیاک در پاسخ به پرسشی در این باره گفته است که این مسیله آنقدر قدیمی است که می توان آن را فراموش شده دانست و او نیز مایل است آن را فراموش کند. به علاوه او گفته است که این مسیله ممکن است اشتباهی از سوی آتاری بوده باشد که بعدها آن مبلغ را 5000 دلار اعلام کرده اند.
در سال 1976، وقتی جابز 21 ساله و وزنیاک 26 ساله بودند، شکرت رایانه ای اپل را در پارکینگ خانواده جابز، بنیان گذاشتند اولین رایانه شخصی ای که جابز و وزنیاک به بازار معرفی کردند اپل I نام داشت. قیمت این رایانه 666 دلار و 66 سنت بود.
در سال 1977، جابز و وزنیاک رایانه اپل II را معرفی کردند که این رایانه به موفقیتی عظیم در بازار رایانه های خانگی تبدیل شد و شرکت اپل را به یکی از بازیگران صنعت در حال تولد رایانه های شخصی تبدیل کرد. در دسامبر 1980، شرکت رایانه ای اپل به شرکت سهامی عام تبدیل شد و با شاخص ابتدایی عرضه عمومی (IPO) بالایی که کسب نمود، قدرت و نفوذ جابز بیش از پیش افزوده گشت. در همان سال، شرکت اپل، رایانه ای اپل III را معرفی کرد که این رایانه با موفقیت کمتری در بازار مواجه شد.
همزمان با رشد اپل، این شرکت جستجویی را برای یافتن مدیران مستعد که بتوانند آن را در مدیریت توسعه و گسترش کمک کنند، آغاز کرد. در سال 1983، جابز با به چالش طلبیدن جای سکولی که یکی از مدیران پیسی کولا بود، او را تطمیع کرد که به عنوان مدیر عامل اپل کار کند. جابز به او گفته بود: ”می خواهی که باقی زندگی ات را صرف فروختن آب - شکر بگذرانی، یا می خواهی شانس این را داشته باشی که دنیا را عوض کنی؟“. در همان سال شرکت اپل، رایانه ای اپل لیزا را معرفی کرد که با وجود پیشرفته بودن از نظر فناوری از بابت تجاری ناموفق از آب درآمد.
سال 1984 سال معرفی رایانه مکینتاش بود. این رایانه اولین رایانه ای بود که رابط گرافیکی کاربر داشت و از نظر تجاری به موفقیت دست یافت. تولید و توسعه مک توسط جف راسکین آغاز شده بود و گروه تولی و توسعه این رایانه در اپل تحت تاثیر فناوری ای بودند که توسط آزمایشگاه های زیراکس در پالوآلتو تولید شده بود ولی هنوز به شکل تجاری ارایه نشده بود. موفقیت رایانه مکینتاش شرکت اپل را متقاعد کرد که تولید رایانه ء اپل II را به نفع خط تولید جدید مکینتاش متوقف کند که این مسیله تا به امروز ادامه یافته است.
● جدایی از اپل و بنیانگذاری شرکت نِکست در حالی که جابز یکی از شخصیت های پیش برنده و رهبران معنوی اپل بود، منتقدین این مسیله را نیز مطرح کرده اند که او مدیری دمدمی مزاج و شلوغ بوده است. در سال 1985، پس از یک کشمکش بر سر قدرت در درون این شرکت، هییت مدیره جابز را از مسیولیت هایش خلع کرد و او نیز از این شرکت استعفاء داد. با این تفاسیر باید توجه داشت که جابز به دلیل سهامدار بودن در شرکت، رییس هییت مدیره شرکت باقی ماند. پس از ترک اپل، جابز شرکت رایانه ای دیگری را با نام نِکست بنیان گذاشت. ”ایستگاه کاری نکست“ (یکی از اولین محصولات این شرکت) نیز مانند رایانه لیزا از نظر فناوری پیشرفته بود اما به دلیل هزینه های بالای فناوری، هیچ وقت قادر به ورود به جریان اصلی بازار نشد. برای کسانی که می توانستند هزینه های بالا را بپردازند خدمات این شرکت مطلوب بود و معمولاً پس از ارایه شدن به بازار باعث پیروی دیگر شرکت ها در آن زمینه خاص نیز می گشت.
به عنوان مثال یکی از مهمترین موفقیت های این شرکت سامانه تولید و توسعه نرم افزار مبنی بر روش های شی ءگرا بوده است. جابز معمولاً برای بازاریابی محصولات نکست به حوزه های دانشگاهی و علمی روی می آورد. چرا که فناوری های نو موجود در این محصولات بدیع و آزمایشی بودند (و هنوز به شکل نهایی و بالغ نرسیده بودند). از این محصولات می توان به هسته ماخ (Mach Kemel)، ترانه پردازش سیگنال دیجیتال (DSP) و پورت اینترنت توکار (Built-in) اشاره کرد. رایانه تکست کیوپ (Next Cube) پیاده سازی ایده فلسفی جابز درباره یک رایانه ”بین شخصی“ (Interpersonal) بود که به نظر او به عنوان قدم بعدی پس از رایانه های ”شخصی“ مطرح می شد. این ایده به این معنا بود که اگر رایانه ارتباط افراد با یکدیگر و همکاری و هم فکری را به سادگی ممکن می ساخت، بسیاری از مشکلاتی که رایانه های - شخصی - ناتوان از حل آنها بودند، حل می شد.
پیش از این جابز به دلیل در نظر نگرفتن امکانات ارتباط با شبکه در رایانه مکینتاش بسیار نقد شده بود و اکنون سعی می کرد که آن اشتباه را تکرار نکند. در زمانی که رایانه برای اکثر افراد معنی متن ساده رایانه ای را داشت جابز با علاقه فراوان سامانه رایانامه ای تکست - نکست میل - را به عنوان نمونه ای از فلسفه - بین شخصی اش- به نمایش گذاشت. این سامانه از اولین سامانه هایی بود که امکانات قرار دادن نگاره های قابل لیک و قابل نمایش بر روی تمام رایانه ها در متن رایانه را در خود داشت.
جابز شرکت نکست را با وسواس کمال و عالی بودن به هر بهاء ممکن اداره می کرد. این توجه فراوان به جزییات در نهایت باعث نابودی بخش سخت افزار این شرکت شده اما از سوی دیگر، به دنیا نشان داد که جابز می تواند یک رایانه مکینتاش را طراحی کند که از نمونه اصلی اش (که توسط اپل طراحی و ساخته شده بود) بهتر باشد. جعبه رایانه نکست کیوپ از فلز منیزیم بود که با لیزر برش داده می شد، در دید عموم نمونه ای از تلاش برای رسیدن به کمال به هر بهایی ذکر می شود. همانطور که جابز در اپل به آی بی ام حمله می کرد، در زمان مدیریت شرکت نکست هم آغاز به سرزنش شرکت سان مایکرو سیستمز به عنوان رقیبی بزرگ، نمود. بعدها، پس از تعطیل شدن بخش سخت افزار شرکت نکست، جابز و اسکات مک نیلی از مدیران سان مایکرو سیستمز، محصولی مشترک با نام اپن اِستپ را ارایه کردند. با وجود اینکه کتاب های تاریخی، زمان کوتاهی که جابز مدیریت نکست را به عهده داشت به طور غلوآمیز و اغراق شده ای درخشان توصیف می کنند، ولی آثار و نتایج مدیریت وی بر این شرکت دو رویداد عظیم را برای جهان رایانه به ارمغان آورد: 1) وب جهان پهنا، تیم برنرزلی در مرکز تحقیقات هسته ای اروپا (CERN)، سامانه اصلی وب جهان پهنا را بر روی یک ایستگاه کاری رایانه نکست ایجاد کرد. تاکید جابز بر این نکته که افراد عادی هم باید بتوانید برنامه های کاربردی ”پراهمیت“ (Mission-Critica) بنویسند، بنیان برنامه ای کاربردی به نام ”سازنده رابط کاربر“ (Interface Builder) گشت که برنرزلی با استفاده از آن نتوانست برنامه ای با نام (WorldWideWeb 1.0) را بنویسد. 2) بازگشت شرکت رایانه ای اپل. اتکاء اپل به نرم افزارهای کهنه و سوءمدیریت درونی در شرکت به خصوص در مورد ناتوانی آن برای انتشار نسخه ای به روز سان عمده برای سیستم عامل رایانه هایش، در اوایل و میانه دهه 1990 میلادی این شرکت را به ورشکستگی نزدیک نمود. ایده های مترقی جابز در مورد تکیه کردن به بنیان های یونیکس در دهه 1980 میلادی جاه طلبی بزرگی پیش نبود و حتی نوعی بازگشت به عقب محسوب می شد. اما این انتخاب در نهایت شالوده محکم و بسط پذیری برای یک سیستم عامل گشت. بعدها، اپل از این روش استفاده کرد و تحت رهبری جابز تولید دوباره را تجربه نمود.
فناوری های تولیدی شرکت نکست نیز به پیشرفت بسیاری از فناوری های دیگر مانند برنامه نویسی شیءگرا، نمایش پست اسکریپت و دستگاه های نور مغناطیسی کمک نمود.
3) بازگشت به اپل
4) در سال 1997 (میلادی)، اپل شرکت نکست را به قسمت 402 میلیون دلار خرید و جابز به شرکتی که خود تاسیس کرده بود بازگشت. در سال 1997 یا از بین رفتن اطمینان هییت مدیره به جیل آملیو مدیر ارشد عملیاتی اپل در آن زمان، جابز مدتی به عنوان مدیر موقت برگزیده شد. به هنگام بازگشت به اپل و به دست گرفتن مجدد رهبری این شرکت جابز از عنوان "iCED" که در آن CEO در زبان انگلیسی مخفف ”مدیر ارشد عملیاتی“ است، استفاده کرد. در ماه مارس سال 1997 جاز به طور ناگهانی تعدادی از پروژه ها مانند اپل نیوتن، سایبر داگ و اپن داک را لغو کرد. در ماه های بعدی، بسیار از کارمندان دچار این ترس شدند که در صورت برخورد کردن به جابز در آسانسور شرکت ”ممکن است وقتی در آسانسور باز می شود بیکار شوند. واقعیت این بود که تعداد افرادی که عذرشان توسط اسیو از شرکت خواسته می شد اندک بود، ولی چند نفر قربانی کافی است تا ترس به دل کل اهالی شرکت بیفتد“.
5) با خریدن شرکت نکست توسط اپل، اکثریت فناوری های آن نیز به محصولات اپل راه یافت و از میان آنها ”نکست استپ“ از همه قابل توجه تر است که در طول زمان رشد یافته و به مک او اِس تِن تبدیل شده است. اپل تحت رهبری جابز با معرفی رایانه آی مک فروش اش را به شکل قابل توجهی افزایش داد. از آن زمان، طراحی جذاب و معروفیت نام اپل محصولات این شرکت را محبوب ساخته است.
در سال های اخیر، این شرکت با گسترش در حیطه های مختلف مواجه بوده است. با معرفی دستگاه قابل حمل پخش موسیقی آی پاد، نرم افزار موسیقی دیجیتال آی تیونز و فروشگاه موسیقی آی تیونز، شرکت اپل تاخت و تازی در زمینه دستگاه های شخصی الکترونیکی و موسیقی بر خط به راه انداخته است. همراه با قدرت بخشیدن به نوآروری، جابز به کارمندانش گوشزد می کند که ”هنرمند واقعی بسته بندی و ارسال می کند“ (Real artists ship) که منظور او از این حرف این است که تحویل محصول کارا در زمان مشخص شده همانقدر مهم است که نوآوری و طراحی محشر اهمیت دارند.
جابز سال ها است با حقوق یک دلار در سال برای اپل کار می کند و این باعث شده است که نام او به عنوان ”کم حقوق ترین مدیر ارشد عملیاتی“ در کتاب رکوردهای جهانی گینس ثبت شود. در سخنرانی افتتاحیه نمایشگاه ”مک ورلد اکسپو“ در سانفرانسیسکو، حذف عنوان ”موقت“ از عنوان اداری جابز اعلام شد. با وجود اینکه حقوق فعلی او در اپل به شکل رسمی همان مقدار یک دلار در سال باقی مانده است، او تعدادی هدیه پربهاء از طرف هییت مدیره شرکت دریافت کرده است. از جمله این هدایا می توان به یک هواپیمای جت 90 میلیون دلاری و کمتر از 30 میلیون سهام شرکت اشاره کرد که اولی در سال 1990 و دومی در سال های 2000 تا 2002 به او اعطاء شده اند. بنابراین با وجود حقوق یک دلار در سال ، از زحمات او در این شرکت به خوبی قدردانی شده است.
جابز برای توانایی های خارق العاده اش در بازاریابی و کسب رضایت مشتریان، همزمان تشویق و نقد شده است و حتی به این توانایی ها، عنوان ”حوزه تحریف حقیقت“ داده اند که مخصوصاً در زمان سنخنرانی های افتتاحیه در همایش ها و نمایشگاه های مک ورلد بارز می شوند. این مسیله - حوزه تحریف حقیقت - از جنبه ای دیگر به قیمت گذاری غیررقابتی محصولات اپل (مانند قیمت بالای رایانه G4) و اتخاذ تصمیماتی خارج از نیازهای بازار (مانند حذف رایانه های خانواده مکینتاش) نیز اشاره دارد.
تمام تصمیمات جابز موافقت عام را کسب نکرده اند، به عنوان مثال تلاش های اپل برای بازاریابی محصولاتش در دهه 80 میلادی با وجود کیفیت عالی فناوری برای خریداران سهام غریبه بود و آنها به خرید سهام شرکت ”آی بی ام“ روی آوردند و سهام اپل با افت قیمت مواجه شد. بعدها نیز شرکت مایکروسافت با تولید و توسعه رابط گرافیکی کاربر ویژه خود، ویندوز، به سلطه اپل بر این حیطه پایان داد.
در سال 2005 جابز در پاسخ به انتقاداتی پیرامون برنامه های ضعیف شرکت اپل در مورد بازیافت زباله های الکترونیکی، در گردهمایی سالانه اپل که در آوریل این سال در کاپرتینو برگزار شد، نسبت به این انتقادات مدافعین محیط زیست عکس العملی تند نشان داد. در این جلسه زمانی که یکی از نمایندگان برنامه های سرمایه گذاری مسیولانه اجتماعی از وی پرسید که به چه دلیل برنامه های شرکت اپل در مورد بازیافت نتوانسته است به سطح برنامه های شرکت های دیگر رایانه ای چون دل و اچ پی برسد، جابز با ”چرت و پرت“ خواندن گلایه های مدافعین محیط زیست، منتقد مذکور را از میدان به در کرد.
با وجود این، چند هفته بعد اپل اعلام کرد که آی پادهای خراب که باید بازیافت شوند را به رایگان از طریق فروشگاه های خرده فروشی ای جمع آوری خواهد کرد. جمعیتی فعال در زمینه بازیافت زباله های الکترونیکی که با نام ”Computer TakeBack Campaign“ مشهور است، به این تصمیم شرکت اپل با برافراشتن پرچمی به یک هواپیمای در حال پرواز بر فراز محل برگزاری مراسم فارغ التحصیلی دانشجویان دانشگاه استانفورد - که سخنران افتتاحیه آن جابز بود - عکس العلم نشان داد. روی پارچه بسته شده به هواپیما نوشته شده بود: ”استیو! بازیگر کوچکی نباش. همه زباله های الکترونیکی را بازیافت کن!“ (Steve - Don't be a mini - Player recycle all e-waste).
● پیکسار و دیزنی
در سال 1986 جابز و اِدوین کتمول با همراهی هم استودیوی پویانمایی پیکسار را بنیان نهادند. این شرکت که در زمینه پویانمایی رایانه ای فعالیت می کند در کالیفرنیا قرار دارد. این شرکت حول بخش گرافیک رایانه ای لوکاس فیلم شکل گرفت. این بخش را جابز به یک سوم قیمت مشخص شده به مبلغ 10 میلیون دلار از جرج لوکاس خریده بود. پیکسار یک دهه بعد با ساخت فیلم های پیشرویی مانند ”داستان اسباب بازی“ معروف و موفق گردید. از آن زمان به بعد این شرکت فیلم های پویانمایی دیگری مانند ”زندگی یک حشره“ (1998). ”داستان اسباب بازی 2“ (19999)، ”شرکت هیولاها“ (2001)، ”در جستجوی نیمو“ (2003) و ”اعجوبه ها“ (2004) را ساخته است که همه آنها برنده جوایزی بوده اند. سهام جابز در این شرکت هم اکنون در حدود یک میلیارد دلار ارزش دارد. فیلم بعدی ساخته شده در این شرکت خودروه (Cars) نام دارد و در سال 2006 نمایش داده خواهد شد.
”در جستجوی نیمو“ و ”اعجوبه ها“ هر یک جایزه بهترین فیلم پویانمایی از آکادمی اسکار را دریافت کرده اند. در 24 ژانویه 2006 شرکت والت دیزنی - پخش کننده تمام فیلم های پویانمایی ساخته شده توسط پیکسار، معامله ای را که برای خریدن پیکسار در جریان است، آشکار کرد. خبر این معامله که هنوز در جریان است، پس از تایید هییت مدیره شرکت دیزنی اعلام شد. بر طبق مفاد این معامله، 7,4 میلیارد دلار از سهام دیزنی را تشکیل خواهد داد. جابز، به عنوان عمده ترین سهامدار پیکسار، پس از این معامله، بزرگترین سهامدار دیزنی خواهد شد که در حدود 6 درصد از کل سهام این شرکت متعلق به او خواهد بود.
همچنین جابز در هییت مدیره دیزنی عضویت خواهد یافت.
سهام جابز در دیزنی از سهام مدیر ارشد عملیاتی پیشین این شرکت آیزنر - که هنوز 1,7 درصد از سهام دیزنی را در دست دارد، بیشتر خواهد بود. مدیرعامل دیزنی - روی آی. دیزنی - (دارای حدود 1 درصد سهام شرکت)، آیزنر را به دلیل برخی مسایل از این شرکت اخراج نمود و به نظر می رسد معامله ای خرید پیکسار به این مسیله سرعت بخشیده است.
هماهنگی این معامله باید با قوانین سازمان های ناظر بر اجراء قوانین مربوط به ایتلاف شرکت ها برای جلوگیری از ایجاد تراست (Anti Trust) که از قوانین تجاری کشور آمریکا است، بررسی گردد، اما پیش بینی می شود که از نظر قوانین مشکلی برای آن نباشد و انتظار می رود که پذیرفته شود.
● زندگی شخصی
جابز با ”لورن پاول“ در تاریخ 18 مارس 1991 ازدواج کرده است و این زوج دارای سه فرزند هستند. همچنین، او دختری به نام ”لیزا بِرِنان جابز“ از نامزد سابق اش - ”کریس بِرِنان“ - که هیچ وقت به طور رسمی با هم ازدواج نکردند، دارد.
در کتاب ”دومین امید استیو جابز در راه موفقیت“ (The Second Coming of Steve Jobs) نویسنده این کتاب - ”آلن دویستچ من“ - راجع به ملاقات های عاشقانه جابز با خواننده زن آمریکایی چون بایز می نوسید. دویستچ من با نقل قول آوردن از ”الیزابت هولمز“ که یکی از دوستان جابز در کالج رید بوده است، می نویسد: ”من اعتقاد داشتم که جابز بیشتر به این دلیل عاشق جون بایز شده که این زن زمانی معشوقه (باب) دیلن بوده است“.
در کتاب استیو جابز؛ تمثال (iCon Steve Jobs) نوشته ”جِفری اس. یانگ“ و ”ویلیام اِل. سیمون“، نویسندگان به این مسیله اشاره می کنند که جابز ممکن بود با جون بایز ازدواج کند اگر سن بایز (41 سال) در آن زمان باعث این نمی شد که امکان بچه دار شدن برای آنها وجود نداشته باشد. احتمالاً بایز و جابز دوست باقی ماندند. بایز در بخش سپاسگزاری های کتاب خاطراتی که در سال 1987 با نام ”صدایی برای خواندن“ منتشر کرد، از جابز نام برده است.
جابز، برخلاف ادعای برخی، با وجود اینکه گوشت قرمز نمی خورد، گیاه خوار نیست، ولی گاهی غذایش از گوشت ماهی است. در سال 1982 میلادی، جابز آپارتمانی را در سان ریموی نیویورک، جایی که شاهزاده خانم یاسمین آقاخان - دختر رینا هی ورث - هم آپارتمانی در آنجا دارد، خرید. این مجموعه آپارتمانی در آن زمان و بیشتر محل کار و زندگی گروهی از افراد بود که به پیشرو و ترقی خواه معروف بودند. جابز، با کمک آی. ام. پی (معمار معروف چینی که یکی از موفق ترین معماران قرن بستم نام گرفته است)، سال ها وقت صرف کرد که این آپارتمان قرار گرفته در دو طبقه فوقانی برج شمالی این مجتمع را بازسازی کند. اما با تمام این احوال، او و خانواده اش هیچ وقت به این آپارتمان نقل مکان نکردند و در نهایت بیست سال بعد آن را به خواننده گروه یوتو - بونو - فروخت. در سال 1984 جابز یک عمارت مستعمراتی اسپانیایی ها که 1600 متر مربع وسعت و 14 اتاق خواب داشت را خرید. این عمارت به دست جورج واشنگتن اسمیت طراحی شده و در وودساید، کالیفرنیا قرار دارد. جابز ده سال در این عمارت در حالت تقریباً بدون اثاثیه زندگی کرد و در سال 1998 جابز به بیل کلینتون اجازه داد که برای مدتی از آن استفاده کند (دختر کلینتون در انشگاهی در آن حوالی تحصیل می کرد). اما با وجود اینها ساختمان این عمارت به دلیل بی توجهی به وضعیت نامناسبی درآمده است. جابز که تصمیم به تخریب عمارت و ساخت خانه ای کوچکتر روی آن زمین داشت، با مخالفت هایی از جانب علاقمندان حفظ میراث فرهنگی مواجه شد. در ژوین 2004، شورای شهر وودساید به جابز اجازه تخریب این ملک را داد مشروط بر اینکه به مدت یک سال آگهی هایی را منتشر کند تا مشخص گردد که کسی علاقمند به خرید و بازسازی این ساختمان هست یا خیر. تعدادی از اشخاص تمایل خود را به این مسیله اعلام کرده اند که در میان آنها می توان به ریچارد پیونیکا - وکیل - اشاره کرد که پیش از این نیز تجربیاتی در زمینه بازسازی املاک کهن داشته است. در 31 ژوییه 2004 جابز برای خارج کردن یک تومور از لوزالمعده اش تحت عمل جراحی قرار گرفت. او به یکی از اشکال بسیار نادر سرطان لوزالمعده به نام ”تومور Slet cell neuroendocrine“ دچار شده بود که نیازی به شیمی درمانی یا پرتودرمانی ندارد. در غیاب او، ”تیم کوک“، مسیول عملکرد و فروش جهانی شکرت اپل، کمپانی را اداره می کرد. در سال 2005 میلادی، جابز در عکس العمل به چاپ شدن یک زندگینامه غیرتایید شده توسط او به وسیله انتشارات جان وایلی (به نام ”استیو جابز؛ تمثال“ که قبلاً به آن اشاره شد) فروش تمام کتاب های چاپ شده توسط این انتشارات را در فروشگاه های خرده فروشی شرکت اپل ممنوع کرد. در مصاحبه ای با نام آنچه موش زمستان خواب گفت؛ چگونه پادفرهنگ دهه 60 رایانه های شخصی را شکل داد در این کتاب، استیو جابز راجع به این مسیله صحبت می کند که چگونه مصرف ال اس دی یکی از تاثیرگذارترین تجربه های زندگی اش بوده است.
● اختلاف نظرها در مورد جابز
▪ راجع به شخصیت سلطه جو و متوقع استیو جابز بسیار صحبت و نوشته شده است و تعدادی زندگینامه غیرتایید شده توسط او نیز موجود است: - قلمرو پادشاهی کوچک (The Little Kingdom) نوشته مایکل مورنیز. - استیو جابز: سفر همان پاداش است (The Joumey is the Reward) نوشته جفری اِس. یانگ. دومین امید استیو جابز در راه موفقیت (The Second Coming of Steve Jobs) نوشته آلن دویستچ من. - استیو جابز؛ تمثال (iCon Steve Jobs) نوشته جفری اس. یانگ و ویلیام ال. سیمون.
در کتاب استیو جابز؛ تمثال، نویسندگان به این مسیله اشاره می کنند که شخصیت پل جابز - پدرخوانده استیو - به عنوان دلیل سلطه جویی وی شناخته می شود: - ”پل در ابتدا به عنوان شرخر یک شرکت مالی فعال در زمینه وام خودرو استخدام شد. وظیفه او این بود که با قدرت بدنی ای که داشت به این شرکت در راستای جمع آوری وام های عقب مانده و پرداخت نشده کمک کند. جثه بزرگ و شخصیت سلطه جوی او با این شغل خطرناک سازگاری داشت و از سوی دیگر توانایی های مکانیکی خودرو که داشت به او کمک می کرد که در صورت نیاز قفل خودروهایی که وام آنها پرداخت نشده بود را باز کند و آنها را بدون کلید راه اندازی کند“.
در فیلم مستند ”Triumph of the Nerds“ قضیه مشهور اخراج جاز از شرکت رایانه ای اپل وسط مدیرعامل وقت آن شرکت - جان سکولی - و هییت مدیره اپل از دید اشخاص متفاوت بررسی شده است:
- کریس اسپینوزا: ”نقشه های پر آب و تابی که برای (رایانه ) مکیناش کشیده شده بود به دلیل وضعیت این محصول در بازار، کم کم داشت نقش بر آب می شد. و حقیقت این بود که وضعیت این محصول در بازار وحشتناک نبود، می شد که این محصول را نجات داد. اما شکافی که بین این و آن نقشه های پرزرق و برق و وضعیت محصول در آن زمان ایجاد شده بود، آنقدر باورنکردنی بود که کسی باید کاری می کرد و این شخص جان سکولی بود“.
- جان سکولی: ”هییت مدیره باید انتخابی را انجام می داد و من گفتم ”ببینید، این شرکت استیو است، من را اینجا آورده اند که کمک کنم. اگر می خواهید که او باز هم شرکت را اداره کند، از نظر من مشکلی ندارد ولی دست کم باید تصمیم بگیریم که چه می خواهیم بکنیم و همگی آن هدف را پشتیبانی کنیم...“ و در نهایت پس از اینکه هییت مدیره با استیو صحبت کرد و با من هم صحبت کرد، تصمیم بر این شد که برنامه های من را ادامه دهیم و استیو شرکت را ترک کرد“.
- استیو جابز: ”چه می توانم بگویم؟ من شخص اشتباهی را استخدام کرده ام. او همه چیز را که من برایش 10 سال زحمت کشیده بودم از بین برد و با کنار زدن خود من هم شروع کرد. اما این غم انگیزترین بخش قضیه نیست. اگر اپل تبدیل به آن چیزی شده بود که من در نظر داشتم با خوشحالی این شرکت را ترک می کردم“.
- لاری تِسلِر: ”کارمندان شرکت احساسات متناقضی در مورد این قضیه داشتند، همه زمانی دور یا نزدیک مرعوب استیو جابز شده بودند و آسودگی قطعی در این بود که مرعوب کننده برود. و از سوی دیگر همان کارمندان مرعوب شده احترام زیادی برای استیو جابز قایل بودند، و همه ما نگران این مسیله بودیم که برای این شرکت بدون قدرت تصور، بدون بنیانگذار و بدون جذبه (کاریزما) چه اتفاقی خواهد افتاد“.
- آندی هِرتزفِلد: ”او (جابز) این مسیله را به عنوان یک حمله شخصی محسوب کرد و به عنوان مقابله به مثل، شروع کرد به جمله کردن به سکولی؛ حمله ای به شکل یک عقب نشینی گوشه گیرانه، چون مطمین بود که هییت مدیره طرف او را خواهد گرفت و از سکولی پشتیبانی نخواهد کرد... از دست دادن استیو برای اپل دردی بود که هیچ وقت بهبودی پیدا نکرد؛ او قلب و روح و نیروی پیشرونده شرکت بود. اپل امروزه جایی بسیار متفاوت خواهد بود؛ آنها روحشان را از دست دادند...“.
● گفتارها
”وقتی که جوان بودم، نشریه جالبی یود به نام ”فهرست تمام زمین“ که یکی از کتاب های مقدس نسل من بود. این کتاب به وسیله مردی به نام استوارت بِرند در محلی نه چندان دور از اینجا در ”مِنلو پارک“ تهیه می شد. و دید شاعرانه او به این نشریه زندگی می بخشید. این مسیله مربوط به اواخر دهه 1960 است. یعنی پیش از رایانه های شخصی و نشر رومیزی. بنابراین تمام این نشریه با استفاده از ماشین تحریر، قیچی و دوربین های فوری (پولاروید) درست می شد. سیو پنج سال پیش از به وجود آمدن گوگل، این نشریه مانند یک گوگل کاغذی بود؛ کاملاً ایده آل گرایانه و سرشار از ابزارهای خوب و اندیشه های بزرگ“. سخنرانی استیو جابز در جشن فارغ التحصیلی دانشجویان دانشگاه استانفورد، 12 ژوین 2005 (نقل شده در نشریه برخط (گزارش استانفورد“ در تاریخ 14 ژوین 2005)
● منابع
Young, Jeffrey S.and William L.Simon (2005).
iCon Steve Jobs: The Greatest Second Act in the History of Business, Wiley, Trade Cloth
Hertzfeld, Andy. (2004). Revolution in The Valley.
O'Reilly, Sebastopol,CA
Kahney, Leander. (2004). The Cult of Mac.No
Starch Press, Inc., San Francisco,CA. Deutschman, Alan (2001).The Second Coming of Steve Jobs Broadway
Freiberger, Paul Swaine, Michael (1999). Fire in the Valley: The Making of The Personal Computer
McGraw-Hill Trade Malone Michael S.(1999) Infinite Loop ISBN
1854106384 (Aurum Press Ltd, London), (Bantam Doubleday Dell Publishing Group)
Levy, Steven, (1994) Insanely Great: The Life and Times of Macintosh, the Computer that Changed Everything, Penguin Books, NewYork, NY
Stross, Randall E (1993) Steve Jobs and The next Big Thing, Atheneum Books, NY
Denning Peter J.and Karen A.Frenkel. (Aprill 1989). "A Conversation with Steve Jobs, Comm. ACM,Vol. 32, No.4, pp. 437-443
Young, Jeffrey S. (1988) Steve Jobs: The Jounney is the Reward, Scott, Foresman and Co.Glenview IL
. Slater, Robert. (1987). Portraits in Silicon, Mit Press, Cambridge MA, Chapter:28
Caddes, Carolyn. (1986). Portraits of Success:
Impressions of Silicon Valley Pioneers, Tioga Publishing Co., Palo Alto CA
Levy, SSteven, (1984 Hackers: Heroes of the Computer Revolution, Anchor Press/ Doubleday, Garden City. NY