15 ارديبهشت 1390
مديريت ريسك
توجه به مقوله مديريت ريسك در دنيا از حدود 21 سال پيش شروع شد و از 16 سال قبل بانك‌هاي اروپا و آمريكا به‌صورت جدي بر روي اين اصل تمركز كردند.
....
فعاليت بنگاه‌هاي اقتصادي و به‌ويژه بانك‌ها همواره همراه با ريسك‌هاي مختلف بوده است. دليل اين موضوع نيز –حداقل در مورد بانكها- كاملاً روشن است چراكه بانكها از يك سو سرمايه‌هاي مردم را جمع‌آوري كرده و در اختيار مي‌گيرند و در قبال اين سرمايه‌ها مسئوليت دارند، و از طرف ديگر با استفاده از اين سرمايه‌ها اقدام به پرداخت تسهيلات و وام و همچنين انجام معاملات و فعاليت‌هاي اقتصادي مي‌كنند. اما اگر اين معاملات و فعاليت‌ها با دقت و آينده‌نگري انجام نشود مخاطراتي را به‌همراه خواهد داشت كه حتي مي‌تواند منجربه‌ ورشكستگي و نابودي كامل تشكيلاتي مانند يك بانك بزرگ و معتبر نيز بشود. به‌دليل همين مخاطرات در فعاليت‌هاي اقتصادي و سقوط‌هاي بزرگ بويژه نهادهاي مالي معتبر دنيا مقوله «مديريت ريسك» از چندين سال پيش وارد ساز و كار فعاليت‌هاي اقتصادي دنيا و خصوصاً بانك‌ها شده و توجه به آن در رأس امور اين نهادهاي اقتصادي قرار گرفته است. مهم‌ترين دليل توجه به اين امر، سقوط‌ها- و ورشكستگي‌هاي- بزرگي بود كه گريبانگير برخي از بانكهاي معتبر و قدرتمند دنيا شد. اولين نمونه اين اتفاق، سقوط بانك بزرگ «BBCI» بود كه حدود 21 سال قبل به‌وقوع پيوست. اين بانك معتبر توسط «آقاحسن عبدي» پاكستاني مديريت شده و سرمايه اصلي آن هم به‌وسيله «شيخ زايد» حاكم پيشين امارت متحده عربي تأمين مي‌شد. حركت روبه‌جلو و پيشرفت اين بانك بسيار سريع بود و چون سرعت اين بانك در گسترش فعاليت‌ها و ارائه خدمات بانكي بسيار زياد بود و در ساز و كار اجرايي آن مقوله‌اي به‌نام «مديريت ريسك» وجود نداشت، پرداخت تسهيلات و خدمات بانكي توسط BBCI از حد مجاز و معقول بسيار فراتر رفت و همين موضوع منجربه ورشكستگي اين بانك شد به‌نحوي كه در آن زمان يعني حدود 21 سال پيش، بانك ياد شده حدود 15 ميليارد دلار از پول‌هاي مردم را از بين برد و اين رقم در آن سال‌ها پول بسيار كلاني بود. بعد از آن هم ما شاهد ورشكستگي و سقوط بانك‌هاي بزرگ ديگري بوديم كه معروفترين آن‌ها «Barenj Bank» در كشور سنگاپور بود و به انگليسي‌ها تعلق داشت. اين بانك در ميان فعالان اقتصادي و اغلب كشورهاي جهان به‌عنوان يكي از معتبرترين و پرستيژدارترين بانك‌هاي دنيا لقب گرفته بود و به نوعي كه حتي ملكه انگليس هم در آن حساب داشت. اما اين بانك هم، چون در ساختار خود بخش مديريت ريسك نداشت و تنها در يك‌روز كه وارد معامله‌اي بزرگ در بورس اوراق بهادار شده و سهامي به مبلغ پنج ميليارد دلار را خريداري كرد ريسك بزرگي را پذيرفت. باسقوط ناگهاني ارزش سهام خريداري شده توسط مديران آن، بانك دچار ورشكستگي كامل شد. اين سقوط تا حدي هولناك و مخرب بود كه بانك «ING» هلند اين بانك را به قيمت فقط يك پوند انگليس خريداري كرد